Эканоміка без люстэркаў: як Пекін хавае праўду пра сітуацыю ўнутры краіны

• 6.05.2025, 11:01

Калі рэальнасць нязручная, прасцей знішчыць адлюстраванне.

Што агульнага ў соевага соусу, школьных прыбіральнях і вакцыне ад туберкулёзу? Усе яны - частка зніклай кітайскай статыстыкі. У краіне, дзе некалі можна было прасачыць усё да апошняга паказчыка, цяпер становіцца немагчымым нават даведацца, колькі людзей памерла ад ковіду, піша The Wall Street Journal (пераклад — сайт Charter97.org).

Яшчэ нядаўна Кітай ганарыўся адкрытай статыстыкай: ад аб'ёмаў продажаў зямлі да колькасці вырабленага соевага соусу. Сёння - гэта "пацёмкінская вёска". Пад ціскам унутраных праблем — ад падзення рынку нерухомасці да рэкорднага беспрацоўя сярод моладзі - Пекін пачаў метадычна зачышчаць публічную прастору ад лічбаў, якія маглі б разбурыць афіцыйны наратыў аб “стабільнасці і росце”.

Са статыстыкі зніклі звесткі пра крэмацыі пасля ковіду, аб'ёмы замежных інвестыцый, вытворчасць, узровень беспрацоўя ў гарадах. Нават справаздачы аб даўжыні школьных прыбіральняў знікалі. А лічбы, якія ўсё ж публікуюцца, выклікаюць сумневы: у 2024 годзе рост ВУП “чароўным чынам” склаў роўна 5% — у дакладнасці столькі, колькі планаваў урад.

Альтэрнатыўныя ацэнкі незалежных аналітыкаў паказваюць: рэальны рост- ад 2% да 3,7%. Але за такія словы ў Кітаі можна паплаціцца: вядомы эканаміст Гао Шаньвэнь заявіў у ЗША, што не верыць афіцыйным звесткам, — і тут жа атрымаў забарону на публічныя выступы.

Кітай сёння - гэта эканоміка без люстэркаў. Калі рэальнасць нязручная, прасцей знішчыць адлюстраванне.